Όσο πιο ψηλό το κτίριο, τόσο πιο γερά τα θεμέλια

Την ώρα που γράφω αυτό το άρθρο είμαι πολύ προβληματισμένος. Καθημερινά ανοίγοντας το κινητό μου για να ενημερωθώ σχετικά με τις εξελίξεις της επικαιρότητας πέφτω πάνω σε θλιβερές ειδήσεις. Οι πόλεμοι -όλοι το ξέρουμε!- δε θα σταματήσουν ούτε οι ληστείες ή οι δολοφονίες. Ακόμα και οι αυτοκτονίες πια δεν αποτελούν πρωτόγνωρο φαινόμενο. Ωστόσο σε ό, τι έχει να κάνει με τους ανηλίκους το πράγμα φαίνεται να ξεφεύγει! Καθημερινά, περιστατικά αυτοκτονιών, βιασμών και ωμής βίας καταγράφονται στο αστυνομικό ρεπορτάζ! Πολλά από αυτά μάλιστα μέσα σε σχολικό περιβάλλον. Πώς φτάσαμε όμως μέχρι εδώ;

Παρατηρώντας την πορεία εξέλιξης αυτών των φαινομένων, αλλά και της γενικότερης κατάστασης, δε θα ήταν αδόκιμο να μιλάμε -τηρουμένων των αναλογιών- για μια αλυσιδωτή αντίδραση! Θυμίζουμε πως, όταν ένας ασταθής πυρήνας (π.χ. του ουρανίου) βομβαρδίζεται από νετρόνια υφίσταται την λεγόμενη πυρηνική σχάση, διασπάται δηλαδή σε δυο νέους πυρήνες, με παράλληλη απελευθέρωση ενέργειας και θραυσμάτων (μεταξύ άλλων νετρονίων). Αυτά τα νετρόνια μπορούν να προκαλέσουν σχάση σε γειτονικούς πυρήνες, και αυτό συνεχίζεται ακατάπαυστα. Το αποτέλεσμα αυτής της σχάσης είναι η έκλυση τεράστιων ποσοτήτων ενέργειας, νετρονίων και άλλων σωματιδίων. Η αλυσιδωτή αντίδραση είναι η αρχή λειτουργίας της πυρηνικής βόμβας.

Ένας από τους πυρήνες που διασπάστηκαν ήταν ο τόπος διαβίωσης. Η μεγάλη πόλη αποτέλεσε για χρόνια Το Όνειρο. Η «ανθρώπινη» επαρχία  άδειασε για χάρη της απάνθρωπης πολιτείας! Οι υποσχέσεις για μόνιμη απασχόληση σε θέσεις, κυρίως, του δημοσίου και δευτερευόντως του ιδιωτικού τομέα οδήγησαν πολλούς σε μετακίνηση. Η συνέχεια γνωστή! Η «αγία» Μονιμότητα έγινε πολιούχος και τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα προσκυνήματά της. Προσκυνητές της: οι μαθητές των σχολείων! Όχι τόσο για να μορφωθούν με την βαθιά έννοια της «μόρφωσης», δηλαδή της διαμόρφωσης εσωτερικής, επιστημονικής και συγκροτημένης ύπαρξης, όσο «για να πάρουν το χαρτί» και αποκατασταθούν επαγγελματικά και βέβαια μόνιμα στα μεγάλα κέντρα!!

Ένας άλλος πυρήνας, ο σημαντικότερος -αποτελεί το κέντρο ελέγχου αυτού του κυττάρου-  είναι ο συμβιωτικός-γονεϊκός ρόλος. Κι εδώ μιλάμε για κανονική σχάση. Ο ένας στη δύση κι η άλλη (τώρα σε λίγο και ο άλλος) στην ανατολή! ΑΤΟΜΙΣΜΟΣ! Ο καθένας τη ζωή του, την καριέρα του και την πάρτη του! Κι αν υπάρχουν παιδιά, τότε αρχίζουν τα δράματα! Τα ζούμε στα σχολειά και σε κάθε εκπαιδευτική δομή. Παιδιά διχασμένα, όμοια με λουλούδια που φυλλοροούν! Υπερβολικός; Κοπιάστε και θα δείτε! Οι συνάδελφοι γνωρίζουν.

Αφήνω για το τέλος, τον πυρήνα της οικονομίας και δη της οικιακής οικονομίας! Στα δεινά χρόνια της ύφεσης που ζούμε φαίνεται καθαρά πως χτίσαμε νοικοκυριά πάνω σε λανθασμένες νοοτροπίες. Τα δήθεν ιδανικά του σπορ αυτοκινήτου, του spa και των chalet καταρρέουν με πάταγο! Ως όφειλαν άλλωστε, καθώς απέχουμε παρασάγγας από μια ισχυρή και σταθερή οικονομική άνεση που θα μας επιτρέψει να τα πραγματώσουμε. Γιατί κι αυτά έχουν τη γλύκα τους, φτάνει να γίνονται με μέτρο, καθώς το χρήμα, αν πέσει σε «άμαθα» χέρια γίνεται όπλο επικίνδυνο και μάλλον αυτοκαταστροφικό.

Μην απορούμε, λοιπόν, που τα παιδιά μας έχουν αυτοκτονικές τάσεις. Αν στους παραπάνω «βομβαρδισμούς» προσθέσουμε και άλλους παράγοντες, όπως τη φύση της εφηβείας με τις ψυχολογικές της μεταπτώσεις, το χαμηλό μορφωτικό επίπεδο κάποιων κοινωνικών ομάδων, τον κοινωνικό αποκλεισμό κλπ., τότε αντιλαμβανόμαστε πόσο σοβαρότερη δουλειά έχουμε να κάνουμε με τα νέα παιδιά, από το να τα αντιμετωπίζουμε ως «εξωγήινους»! Μία μόνο λύση έχω στο νου μου κι αυτή δεν είναι άλλη από τα σταθερά θεμέλια: σταθερή οικογένεια, πραγματική μόρφωση και ολιγάρκεια!

Η μόρφωση χωρίς σκέψη προκαλεί σύγχυση. Η σκέψη χωρίς μόρφωση παραπαίει. Κομφούκιος, 551-479 π.X., Κινέζος φιλόσοφος

Το καπλάνι της βιτρίνας- Ο νέος είναι ωραίος, ο παλιός είναι(?) αλλιώς

Στην παιδική-εφηβική σκηνή του θεάτρου Βρετάνια παρακολουθήσαμε τη θεατρική διασκευή του κλασικού έργου της Άλκης Ζέη "Το καπλάνι της βιτρίνας". 

Έντεκα (11) καταξιωμένοι (Γ. Καρατζογιάννης, Χρ. Θεοδωροπούλου, Δ. Μαύρος, Β. Μαραγκάκη κλπ.) και ταλαντούχοι (Αλ. Βάρθης, Αγγ. Πασπαλιάρη, Αρ. Τίλη κλπ.) ηθοποιοί-συντελεστές, με προβολές 3D και Video art, σκηνικά κατασκευασμένά από τον σκηνογράφο και ενδυματολόγο Γιάννη Μετζικώφ και μουσικη επένδυση του Παναγιώτη Καλαντζόπουλου, μας μεταφέρουν μικρούς και μεγάλους στο Λαμαγάρι, στο ‘’σκηνικό’’ των παιδικών χρόνων της Άλκης Ζέη και κυρίως στα συναισθήματα, την ψυχή και την αθωότητα των δυο μικρών κοριτσιών, της Μέλιας και της Μυρτώς, χαρτογραφώντας το καλοκαίρι του 1936.

 Κριτική: Η παράσταση σε γενικές γραμμές σκηνοθετικά ήταν προσεγμένη. Το σενάριο σεβάστηκε αρκετά το βιβλίο. Παιδιά που δεν το είχαν διαβάσει μπόρεσαν να παρακολουθήσουν. Κάτι όμως που θα ήταν ανέφικτο χωρίς κάποια προετοιμασία (το ίδιο ισχύει άλλωστε πριν από κάθε παράσταση). Κατά τη γνώμη μας, η παράσταση απευθύνεται σε παιδιά από 10 ετών και πάνω και σε εφήβους. Πρώτο φάουλ των διοργανωτών, λοιπόν, η παραπληροφόρηση μέσω τηλεφώνου ότι η παράσταση είναι και για παιδιά Α!!!! Δημοτικού.

Όσον αφορά στην ηθοποιία, οι ταλαντούχοι νέοι ηθοποιοί στους ρόλους Μυρτώς , Μέλιας και Νίκου ήταν εξαιρετικοί, φυσικοί, δροσεροί, απολαυστικοί. Έβγαλαν τα συναισθήματά μας έξω. Πήραν την παράσταση πάνω τους. Ο παππούς ολίγον βαριεστημένος και μονότονος, αρκετά λυρικός. Οι υπόλοιποι καταξιωμένοι ηθοποιοί προβλεπόμενοι. Δεύτερο φάουλ: Τόσοι ηθοποιοί του θεάτρου υπάρχουν, τι τους ήθελε τους τηλεοπτικούς;;

Τα σκηνικά, όπως και τα κοστούμια ήταν ονειρικά.

Η μουσική εξαιρετική. Μας ταξίδεψε...

 

Κλείνοντας...

Το παιδικό θέατρο δεν είναι μια εύκολη υπόθεση. Τα παιδιά πλέον έχουν εκατομμύρια παραστάσεις και ερεθίσματα. Τα περισσότερα αμφιβόλου ποιότητας. Ίσως το καλό θέατρο να αποτελεί το τελευταίο της "καταφύγιο". Ας μην καταντήσει κι αυτό "προϊόν"...  

 

Υ.Γ. Από τους καταξιωμένους ηθοποιούς μόνο η υπηρέτρια ήταν στο ρόλο της...

 

Μια ωραία χριστουγεννιάτικη κατασκευή

   Πηλός, κουπάτ, κορδόνι, ατλακόλ, χαρτοπετσέτες, πινέλα, τέμπερες...

   Με αυτά τα υλικά μπορεί κανείς εύκολα -και ειδικά τα παιδιά- να κατασκευάσει πράγματα όμορφα. Άλλωστε οι εύκολες κατασκευές είναι και οι καλύτερες, αφού γεμίζουν τα παιδιά ικανοποίηση και περηφάνια για τις δημιουργικές τους ικανότητες.

     Φτιάξαμε, λοιπόν, με τα παιδιά τις παρακάτω χειροτεχνίες και σας τις παρουσιάζουμε!!!

 

Οδηγίες συγγραφής αφηγηματικών κειμένων

 

Αφήγηση ή διήγηση μιας ιστορίας έχουμε όταν παρουσιάζουμε μια ιστορία, ένα περιστατικό ή ένα γεγονός που ζήσαμε εμείς οι ίδιοι ή που ακούσαμε από κάποιον άλλο με μια ορισμένη σειρά. Π.χ. ένα ταξίδι που πήγαμε, μια εκδρομή, ένα ατύχημα, κάτι απρόοπτο κλπ.

Τα γεγονότα μπορεί να είναι:

πραγματικά

φανταστικά

Είδη αφηγηματικών κειμένων:

Διηγήματα

Μυθιστορήματα

Παραμύθια

Μύθοι

Θρύλοι

Απομνημονεύματα

Βασικά στοιχεία μιας αφήγησης:

ο χώρος

ο χρόνος

οι ήρωες

η πλοκή

οι σκέψεις και τα συναισθήματα των ηρώων

Για τον χώρο:

• Τοπικά επιρρήματα: μακριά, κοντά, εδώ, εκεί, πάνω, κάτω, πέρα, ψηλά, χαμηλά, μακριά, κοντά, βαθιά, ρηχά, αντίκρυ, απέναντι, ανατολικά κλπ.
• Επίθετα: ορεινός, -ή, -ό, διπλανός, -ή, -ό, γειτονικός, -ή, -ό, μακρινός, -ή, -ό κλπ.
• Φράσεις με προθέσεις: από τον κήπο, μέχρι τη θάλασσα, στο εξοχικό κλπ.

Για τον χρόνο:

• χρόνοι των ρημάτων (συνήθως παρελθοντικοί χρόνοι (Παρατατικός, Αόριστος, Υπερσυντέλικος) ή Ενεστώτας για να δώσουμε ζωντάνια στο λόγο μας)
• Χρονικά επιρρήματα: πέρυσι, φέτος, ύστερα, νωρίτερα, αργότερα, μετά, αύριο, μεθαύριο, χθες, αποβραδίς κλπ.
• Ουσιαστικά με σημασία επιρρήματος: το πρωί, το χειμώνα, την Κυριακή, το καλοκαίρι κλπ.
• Φράσεις με προθέσεις: κατά τα μεσάνυχτα, από νωρίς, για λίγο κλπ.
• Χρονικές προτάσεις: Όταν φύγαμε..., Μόλις ξεκίνησε..., Αφού φτάσαμε... κλπ.

Για τους ήρωες:

όνομα

επάγγελμα

φύλο

ηλικία

καταγωγή

σχέση-συγγένεια

ιδιαίτερο χαρακτηριστικό

Για την πλοκή:

• Αιτία ή αφορμή για να αρχίσει η αφήγηση

π.χ. Το φετινό καλοκαίρι μάς είχε καλέσει στο εξοχικό της μια φιλική μας οικογένεια.

• Γεγονότα που συμβαίνουν και επηρεάζουν τη ζωή των ηρώων ή γεγονότα που προκαλούν οι ίδιοι οι ήρωες δημιουργούν την εξέλιξη της ιστορίας.

π.χ. Όταν φτάσαμε στο χωριό θυμήθηκα ότι είχα ξεχάσει κάτι σημαντικό.

• Συνήθως η ιστορία τελειώνει με αποτελέσματα και συνέπειες.

π.χ. Από τότε κατάλαβα πως οι διακοπές σε βουνό είναι πολύ ωραίες.

"Κράτα την τελευταία κουβέντα για μένα"

Επεξήγηση
Πρόκειται για μια τεχνική διαλόγου που στην ξενόγλωσση βιβλιογραφία απαντά ως "Save the last word for me". Απαιτεί τη συμμετοχή όλων των μαθητών μιας τάξης τόσο ως ομιλητών όσο και ως ακροατών. Η δομή αυτής της τεχνικής ωθεί από τη μια μεριά τους ντροπαλούς μαθητές να κοινοποιούν τις ιδέες τους και από την άλλη τους συχνούς ομιλητές να μπορούν να παραμένουν σιωπηροί. Χρησιμοποιείται συχνά ως ένα μέσον διευκόλυνσης των μαθητών στην  ανακεφαλαίωση (debriefing) ενός αναγνώσματος ή ενός κινηματογραφικού έργου.

Διαδικασία

    Πρώτο στάδιο: Προετοιμασία
Βρίσκουμε ένα απόσπασμα κειμένου ή βίντεο που θα αποτελέσει καταλύτη για τη διαδικασία.
 Δεύτερο στάδιο: Οι μαθητές διαβάζουν και αλληλεπιδρούν με το κέιμενο
Αφού διαβάσουν οι μαθητές το κείμενο, ζητήστε τους  να δώσουν έμφαση σε τρεις προτάσεις που τους έκαναν ιδιαίτερη εντύπωση και να γράψουν την καθεμιά μπροστά από μία κάρτα. Από πίσω πρέπει να γράψουν μερικές προτάσεις που να εξηγούν γιατί τις επέλεξαν. Ενδεχομένως να τις συνδέουν με κάτι που τους συνέβη στην προσωπική τους ζωή, με ένα  φιλμ ή  ένα βιβλίο που είδαν ή διάβασαν, ή με κάτι που συνέβη στην ιστορία ή που συμβαίνει στη συγχρονία.
    Τρίτο στάδιο:  Κοινοποίηση σε μικρές ομάδες

Χωρίστε τους μαθητές σε γκρουπ των τριών, ονοματίζοντας τον ένα μαθητή Α, τον άλλο Β, και τον τρίτο Γ. Καλέστε όσους έχουν το γράμμα Α να διαβάσουν τα αποσπάσματά τους. Στη συνέχεια οι μαθητές Β και Γ συζητούν γι' αυτά. Τι νομίζουν ότι σημαίνει; Γιατί νομίζουν ότι αυτά θα μπορούσαν να είναι σημαντικά; Για ποιον/ποιους; Μετά από μερικά λεπτά, καθώς οι μαθητές Α βλέπουν την πίσω όψη των καρτών τους (ή εξηγούν γιατί διάλεξαν αυτές τις προτάσεις), κατ' αυτόν τον τρόπο διατυπώνουν την τελευταία τους κουβέντα ("the last word"). Αυτή η διαδικασία επαναλαμβάνεται με τους μαθητές Β να κοινοποιούν τα αποσπάσματά τους και μετά με τους μαθητές Γ. 

Παραλλαγές

Με εικόνες: Η ίδια διαδικασία μπορεί να εφαρμοστεί με εικόνες αντί για κειμενικά αποσπάσματα. Μπορείτε να δώσετε στους μαθητές μια συλλογή από poster, πίνακες ζωγραφικής και φωτογραφίες από τη χρονική περίοδο που μελετάτε και μετά ζητήστε από τους μαθητές να επιλέξουν  τρεις εικόνες που τους ταιριάζουν.  Πίσω από μια κάρτα οι μαθητές εξηγούν γιατί τις επέλεξαν και τι πιστεύουν ότι αναπαριστούν ή γιατί είναι σημαντικές.

Με ερωτήσεις: Ζητήστε από τους μαθητές να σκεφτούν τρία σημαντικά ερωτήματα που τους εγείρει ένα κείμενο. Αυτές οι ερωτήσεις θα πρέπει να είναι επεξηγηματικές και αξιολογικές. Μπορεί να γίνουν αντικείμενο συζήτησης και δεν αποζητούν τη "σωστή" απάντηση. Οι μαθητές απαντούν την ερώτηση στην πίσω όψη μιας κάρτας. Σε μικρές ομάδες οι μαθητές επιλέγουν από τις ερωτήσεις για τους άλλους δύο μαθητές ώστε να συζητηθούν.

Ένα γεωπονικό πείραμα εξελίσσεται

Κάτοψη τμήματος του ταρατσόκηπου

Οπωσδήποτε δεν κομίζουμε "γλαύκα εις Αθήνας". Κομίζουμε όμως φρέσκα φρούτα και λαχανικά "εις... Αμφιάλην".

  Ο λόγος για μια προσπάθεια δημιουργίας χώρου καλλιέργειας στην ταράτσα του σχολείου μας, η οποία προχωρά όλο και καλυτέρα χρόνο με το χρόνο. 

    Αρχικά έμοιαζε ανέφικτο πώς μια ταράτσα θα μπορούσε να υποστηρίξει κάτι τέτοιο. Σκεφτήκαμε, λοιπόν, με τον συνάδελφο πως κάτι τέτοιο θα ενθουσίαζε τους μαθητές του σχολείου και πως αυτά θα μας συνέδραμαν σε αυτό το σχέδιο. Όπως και έγινε...

     Η προετοιμασίες ξεκίνησαν από μας. Προμηθευτήκαμε την πρώτη χρονιά 5 ξύλινα καφάσια διαστάσεων 1 επί 0,40 επί 0,40, παλέτες για να τα ακουμπάμε, μαρμαράκια για ποδαράκια κάτω από αυτές για να μη σαπίσει το ξύλο, γεωύφασμα για εσωτερική επένδυση, 15 50λιτρα τσουβαλάκια χώμα, λίγο γαρμπίλι για υπόστρωμα του χώματος και καλή απόστράγγιση και μερικά φτυαράκια/σκαλιστηράκια.

      Η πρώτη χρονιά πήγε καλά. Τα παιδιά το αγκάλιασαν. Ό, τι φύτεψαν ως έτοιμα σπορόφυτα, βγήκαν: μαρούλια, κρεμμυδάκια, μπρόκολα, λάχανα, λαχανάκια Βρυξελλών, μια... πατάτα το χειμώνα. Φράουλες την άνοιξη με μέθοδο θερμοκηπίου και αργότερα ντομάτες και πιπεριές. 

     Ταπεινή, αλλά σταθερή η πρώτη συγκομιδή, μας έδωσε θάρρος για την επόμενη χρονιά. Διπλασιάσαμε τα καφάσια και όλα τα συμπαρομαρτούντα. Είπαμε τώρα να δώσουμε και λίγο χρώμα στα καφάσια...

     Η μία πατάτα έγινε τέσσερα καφάσια. Συνολικά 20 κιλά πατάτες αυτή τη χρονιά και εννοείται ξανά μαρούλια κλπ κλπ. για το χειμώνα και την άνοιξη του δώσαμε και κατάλαβε. Όλων των ειδών τα κηπευτικά: ντομάτα, πιπεριές τριών ειδών, αγγουράκια δύο ειδών, μελιτζάνες τσακώνικες και φλάσκες, κολοκυθάκια δύο ειδών. Και ανάμεσά τους...βασιλικά, άλισο και κατηφέδες. Έτσι!!! Να φεύγουν τα βλαβερά έντομα και νά 'ρχονται τα χρήσιμα. Δείτε και παρακάτω.

Μελιτζάνες με κατηφέδες

Πιπεριές και βασιλικά

Αγγουράκια με άλισο και κατηφέ

Κολοκυθάκια, αγγουράκια, μελιτζάνες με άλισο και βασιλικό

     Κι έτσι ένας αναξιοποίητος χώρος έγινε τόπος χαράς, δημιουργίας, ψυχαγωγίας και μάθησης...

Δημιουργική γραφή στην πράξη

Η δημιουργική γραφή είναι μια από τις προκλητικότερες και ανταποδοτικότερες δραστηριότητες της διδακτικής πράξης. Πολλοί εκπαιδευτικοί όμως, οι οποίοι δεν είναι συγγραφείς, αν και μπορεί να έχουν τη διάθεση, μπορεί να δυσκολευτούν να εξηγήσουν τα κλειδιά αυτής της γραφής όσον αφορά στην ευφάνταστη και δημιουργική πλευρά της.

   Ορίστε, λοιπόν, μερικές χρήσιμες και απλές συμβουλές ώστε η δημιουργική γραφή να γίνει προσιτή και συνάμα διασκεδαστική.  Κατ' αρχάς, κάθε καλή ιστορία αποτελείται από δύο σημαντικά στοιχεία: καλή πλοκή και ρεαλιστικούς χαρακτήρες.

Επιτυχημένη επιλογή θέματος
Προσπαθήσετε να εξηγήσετε στα παιδιά σας ότι το καλύτερο είναι να γράψουν για κάτι που γνωρίζουν καλά ή κάτι που τα ενθουσιάζει. Έτσι θα ξεκινήσουν με λιγότερη επιφύλαξη.   

Πάνω απ' όλα η πλοκή
Αρχικά γράψτε την πλοκή με λίγα λόγια: "Η ιστορία μου μιλά για... (όνομα), ο/η οποίος/α προσπαθεί να επιτύχει... (σκοπός) και πρόκειται να λύσει (πρόβλημα)."

Δομή της ιστορίας
Η δομή της ιστορίας είναι εξίσου βασική. Πρέπει να ξέρουν που πηγαίνει η ιστοριά, ειδάλλως οι μαθητές θα αρχίσουν να γράφουν -ή και να βολοδέρνουν- και ενδέχεται να ξεχάσουν μερικές σημαντικές λεπτομέρειες, η απουσία των οποίων είναι ικανή να γκρεμίσει όλη τη διήγηση. Δεν χρειάζεται να δοθούν όλες οι λεπτομέρειες της πλοκής εξ αρχής. Σιγά-σιγά και ξαφνικά...

Ενδιαφέροντες χαρακτήρες
Ας είναι οι ήρωες ρεαλιστικοί. Παραδείγματος χάριν από το οικογενειακό περιβάλλον, απ' το σχολείο, ακόμα και οι ίδιοι. Καλό θα είναι για την εξέλιξη της πλοκής οι ήρωες να διαλέγονται μεταξύ τους ανάμεσα στα αφηγηματικά μέρη. Να θυμάστε: ο πολύς διάλογος και η πολλή αφήγηση, αν δεν υπάρχει η ικανότητα, κουράζει. 

"Ενδιαφέρουσα" μετάδοση πληροφοριών
Μπορεί να επιτευχθεί αυτό υφαίνοντάς τες μέσα στην ιστορία. Π.χ. Ας μην γράψουν "κάνει κρύο". Ας κάνουν τον ήρωα να έχει ρίγος επειδή ξέχασε το παλτό του στο σπίτι. Επίθετα και επιρρήματα είναι πολύ σημαντικό να χρησιμοποιηθούν. Με μέτρο όμως. Ας αφήσουμε και τη φαντασία του αναγνώστη ελεύθερη να γεμίσει τα κενά. Οι πέντε (5) αισθήσεις είναι, επίσης, σούπερ εργαλείο: εικόνες ακουστικές, οπτικές, απτικές, οσφρητικές, γευστικές βοηθούν στο "ταξίδι".

Έρευνα
Τη βάζουμε εδώ όχι επειδή είναι μικρής σημασίας, αλλά για να μην ξεχαστεί. Εφόσον οι ήρωες είναι ρεαλιστικοί θα πρέπει να είναι το ίδιο και οι πληροφορίες της αφήγησης. Σημειωματάριο, διαδίκτυο, εγκυκλοπαίδειες, περιοδικά είναι απαραίτητα εργαλεία...   

Γραμματική και σύνταξη

Η σωστή γραμματική και σύνταξη είναι απαραίτητα αν θέλουμε οι αναγνώστες μας να διαβάσουν παραπάνω από 2 σελίδες... 

Καλή αρχή λοιπόν

 Πηγή: http://www.pragmaticmom.com/2015/01/creative-writing-for-kids/

Τα παιδιά μας δε γελάνε πια...

Στο χώρο της εκπαίδευσης το χιούμορ έχει ορισθεί κατά καιρούς τόσο ως εκπαιδευτική μέθοδος όσο και ως διδακτική πρακτική, τεχνική διδασκαλίας, εκπαιδευτική στρατηγική, κ.ο.κ. Αναγνωρίζεται ως ένα παιδαγωγικό εργαλείο για αποτελεσματική διδασκαλία το οποίο παρέχει μαθησιακά κίνητρα, προάγει την ενεργό συμμετοχή των παιδιών στη μαθησιακή διαδικασία, καλλιεργεί επικοινωνιακή ατμόσφαιρα, προάγει την ομαδικότητα, ανακουφίζει από το άγχος, υποβοηθά τη συγκράτηση και ανάκληση πληροφοριών και αυξάνει την ταχύτητα μάθησης. Η χρήση του χιούμορ στην τάξη είναι δυνατόν να κάνει τα παιδιά πιο δημιουργικά και πιο ανοικτά στη γνώση αφού το γέλιο αυξάνει την αδρεναλίνη, οξυγονώνει τον εγκέφαλο και διεγείρει τα νευρικά κύτταρα.    

   Παρά ταύτα τα παιδιά -και οι δάσκαλοι- στις τάξεις δεν γελούν πια. Η' μάλλον γελούν αναπαράγοντας σαχλά  και άνοστα -έως κιτς- αστεία γνωστών τηλεπερσόνων ή φράσεις τύπου : "καλά δεν υπάρχει!!!" ή "τι λες τώρα;;" μικρομεγαλισμοί κλπ.  Η αίσθηση του χιούμορ έχει χαθεί. Δεν ξέρω κατά πόσον αυτού του είδους το χιούμορ υπηρετεί τους ως άνω σκοπούς.

    Ίσως είναι καλύτερα τα εξής:

• Παιδικά ανέκδοτα
• Αινίγματα (Ποιο φρούτο λαχταράει για λάδι; ΤΟ ΑΧΛΑΔΙ)
• Γλωσσικές ασάφειες (Γιατί το σκυλί κάνει ηλιοθεραπεία; Γιατί θέλει να γίνει hot dog)
• Γλωσσικές Ανωμαλίες (Γλώσσεψα την μπέρδα μου, αντί για μπέρδεψα τη γλώσσα μου)
• Λάθη (ηθελημένα ή μη) των εκπαιδευτικών ή άλλων παιδιών
• Τόνος/εναλλαγές φωνής εκπαιδευτικού/παιδιών (κουκλοθέατρο, θεατρικό παιχνίδι, ώρα για ανέκδοτα, κλπ)
• Χιουμοριστικά τραγούδια (π.χ. Το σκουλουκούιν)
• Εικόνες σχολικών ή μη εγχειριδίων
• Διαγωνισμός συγγραφής χιουμοριστικού λογοτεχνήματος
• Projects για θεματικές του χιούμορ
• Αυτοσαρκασμός
• Αστεϊσμοί σε κάποια ακρούλα διαγωνίσματος (μειώνει το άγχος)

    Δε χρειάζονται χάχανα. Ένα χαμόγελο και ένα ελαφρύτερο κλίμα ενίοτε είναι απαραίτητα. Ας βάλουμε το παιδαγωγικό και ποιοτικό χιούμορ στην τάξη.

"Αυτοί που γελούν, αντέχουν

Αυτοί που δεν γελούν, πληρώνουν το τίμημα"

Πόσο "ανοιχτή" είναι η τάξη στην κριτική;;;

Μια αλήθεια που πονάει -και δεν είναι μόνο εκπαιδευτική- είναι πως η κριτική προς τα έργα μας πονάει όσο καλόπιστη κι αν είναι. Ίσως να μη εκπαιδευθήκαμε από τα παιδικά μας χρόνια στο να κρινόμαστε, αλλά μάλλον στο να κρίνουμε, και πολλές φορές, ισοπεδωτικά. Ίσως να βλέπουμε στο πρόσωπο του κάθε "κριτή" κάποιον πολύ επικίνδυνο εχθρό που θα γκρεμίσει το ψυχικό οικοδόμημα που έχουμε επιμελώς χτίσει-εξωραΐσει. Ίσως, τελικά, να φοβόμαστε τον ίδιο τον πατέρα μας που ακόμα δεν έχουμε ξεπεράσει και τη βαριά σκιά του.

    Θεωρώ, επομένως, ότι είναι κρίσιμης σημασίας σκοπός του σχολείου, και μάλιστα από την παιδική ηλικία, να εθίσει τους μαθητές στο κρίνειν και κρίνεσθαι.

   Αν παρατηρήσουμε προσεκτικά, μέσα σε μια σχολική τάξη λειτουργούν ψυχικά δυναμικά που πολλές φορές μπορεί να την υπερβαίνουν. Κάποτε ανεπανόρθωτα. Αυτό αποκαλύπτεται αναφανδόν αν δώσουμε στα παιδιά την ευκαιρία να κρίνουν το έργο κάποιου συμμαθητή/τριά τους:

• Άλλος/η κρίνει ατεκμηρίωτα

• Άλλος/η κρίνει μεροληπτώντας υπερ του/της φίλου/ης,

• Άλλος/η κρίνει ανταποδοτικά

• Άλλος/η δεν κρίνει καθόλου, γιατί δήθεν ντρέπεται, δεν έχει γνώμη ή φοβάται μήπως κριθεί κι εκείνος αργότερα

    Νομίζω πως μιας πρώτης τάξεως ευκαιρία για να μυήσουμε τους μαθητές μας στη σωστή -αν μπορούμε να το πούμε- κριτική, είναι να διοργανώνουμε συχνά δράσεις που να την περιλαμβάνουν. 

   Μια δράση που προσφάτως αναλάβαμε στο πλαίσιο του μαθήματος της Ιστορίας (Κεφ. 20, Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες) ήταν η διοργάνωση διαγωνισμού ποιητικής απαγγελίας του ποιήματος  "Ο θάνατος του Διγενή". Οι τρεις πρώτοι που θα κατάφερναν να αποστηθίσουν το ποίημα και να το αποδώσουν όσο καλύτερα γινόταν θα αποτελούσαν την τριμελή επιτροπή που θα έκρινε τους υπόλοιπους μαθητές στο διαγωνισμό που θα ακολουθούσε την επόμενη μέρα μέσα στη σχολική τάξη την ώρα του μαθήματος.

   Την άλλη μέρα οι τρεις προσήλθαν με τα ταμπελάκια βαθμολόγησης που έφτιαξαν σπίτι τους και αφού πέρναγε ένας-ένας από τους συμμαθητές τους τους βαθμολογούσαν -ο καθένας μόνος του- πάνω σε τέσσερα κριτήρια που είχαμε συζητήσει: γνώση του ποιήματος, άνεση, κίνηση, θεατρικότητα.

   Η διαδικασία πήγε καλά. Ακολούθησε κριτική επί της κριτικής και της όλης διαδικασίας.

    Συμπέρασμα: Το να κρίνεις και να κρίνεσαι με αξιοπρέπεια απαιτεί ενσυναίσθηση, συναισθηματική νοημοσύνη, υπευθυνότητα και "ψυχική έκθεση".

Παραγωγή λόγου μέσα από έργα τέχνης

ΠΡΙΝ

ΜΕΤΑ

Όταν τα παιδιά έχουν οίστρο, έχουν οίστρο! Τελεία και παύλα!

  Για το βιβλίο ΠΡΙΝ ΜΕΤΑ

τά 'χουμε ξαναπεί!!!

Είναι βιβλίο πολυεργαλείο!!

Για άλλη μια φορά οι μαθητές μου με εξέπληξαν θετικά συνθέτοντας κείμενα με πηγή έμπνευσης το παραπάνω δισέλιδο με θέμα την τέχνη και μάλιστα την εικαστική. Εν όψει της δευτεριάτικης έκθεσης, συνδυάσαμε άριστα την έκφραση γραπτού λόγου με τις εικαστικές τέχνες.

Παραθέτω τα κείμενα. Κάθε σχόλιο δεκτό.

Σχολεία Υπερασπιστές των Παιδιών 2014-2015

Φέτος με τα παιδιά του σχολείου αποφασίασαμε να συμμετάσχουμε στο πρόγραμμα της UNICEF "Σχολεία υπερασπιστές των Παιδιών".

   Νομίζω πως είναι μια καλή ευκαιρία να συμβάλουν τα παιδιά με τον τρόπο τους σ' αυτήν την αξιόλογη προσπάθεια. 

"Στόχος του προγράμματος είναι η ευαισθητοποίηση των μαθητών/μαθητριών για τα προβλήματα των συνομήλικών τους στον κόσμο, η προώθηση της Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Παιδιού και η ενίσχυση του έργου της UNICEF."

 
  Μέσα από ευχάριστες δραστηριότητες θα έχουν την ευκαιρία να μάθουν για τα βασικά δικαιώματα του παιδιού, όπως αυτά προβλέπονται στη Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού (το δικαίωμα στην εκπαίδευση, την υγεία, τη διατροφή, την προστασία από την εκμετάλλευση και την κακοποίηση).

Επίσης, μέσα από το πρόγραμμα αυτό τα παιδιά θα διασκεδάσουν, θα παίξουν, θα προβληματιστούν, θα μάθουν να επιλύουν τις διαφορές τους ειρηνικά, θα ενημερωθούν για το έργο της UNICEF και το πώς ζουν κάποια άλλα παιδιά στον κόσμο και το κυριότερο, θα μπορούν να λάβουν μέρος ενεργά βοηθώντας κάποια άλλα παιδιά που έχουν λιγότερες ευκαιρίες.

Ήδη τα πρώτα έργα μας φαίνονται στον ειδικό χώρο που έχουμε διαμορφώσει για την προσωπική έκφραση κάθε παιδιού. Έπεται συνέχεια...

Φιλαναγνωσία: βασική δεξιότητα εγγραμματισμού

 

Η φιλαναγνωσία, όπως έχουν δείξει οι έρευνες -προσωπικά έχω κάνει μία τέτοια- και η εμπειρία, είναι μια δεξιότητα, ικανότητα, συνήθεια -ό, τι θέλετε πείτε την-  που στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα -αλήθεια, τι άθλια λέξη...- είναι τουλάχιστον παραγκωνισμένη. Αντ' αυτής: Γλώσσα, Μαθηματικά, Φυσική κλπ. κλπ. και δώσ' του και ξανά μέχρι τελικής πτώσεως!!! Τίποτα δεν αφορίζω, αλλά όλα θέλουν τα όριά τους. Ακόμα και το βιβλίο.

   Εσχάτως το υποργείο Παιδείας πρόσθεσε (αφαίρεσε;;) κάποιες ώρες στο ωρολόγιο πρόγραμμα για την ενίσχυση της φιλαναγνωσίας, οι οποίες, κλασικά, έχουν κάνει φτερά στα περισσότερα σχολεία, καθώς η Γλώσσα, τα Μαθηματικά, η Φυσική   έχουν μείνει πίσω και θα μας κάνουν ντα! Άλλωστε πώς θα περάσουμε και στα Πρότυπα σχολεία;; Και μετά αρχίζουμε: πώς θα γράψει το παιδί Έκθεση; Πώς θα πλουτίσει το λεξιλόγιό του; Πώς θα αναπτύξει την κριτική του σκέψη; Πώς θα επιχειρηματολογήσει; Κλπ.

   Πάντως με λυσάρια και απομνημόνευση παραγράφων, γραπτός και προφορικός λόγος δεν αναπτύσσονται σωστά.

     Επειδή, ωστόσο, η καλλιέργεια της φιλαναγνωσίας είναι κάτι απαιτητικό, προτείνω τις παρακάτω λύσεις. Οι περισσότερες είναι δοκιμασμένες.

• Καλό είναι να υπάρχει ή να δημιουργηθεί έστω μια υποτυπώδης δανειστική βιβλιοθήκη στο σχολείο ή στην τάξη
• Μπορούν να γίνουν καλλιτεχνικές δραστηριότητες επί του βιβλίου πριν και/ή μετά την ανάγνωσή του
• Οι μαθητές μπορούν σε κάποιο έντυπο να καταγράφουν τα βιβλία που διάβασαν
• Μπορούμε κι εμείς να διαβάζουμε στα παιδιά μας κάποιο βιβλίο
• Κάποια στιγμή τα παιδιά μπορούν να γράψουν δικό τους κείμενο σχετικό με τη βιβλιοθήκη
• Δώστε στα παιδιά να καταλάβουν ότι η ώρα της ανάγνωσης είναι "ιερή"
• Βάλτε τα παιδιά να διαβάζουν το ένα στο άλλο
• Οργανώστε επισκέψεις σε τοπικές δανειστικές βιβλιοθήκες
• Σε τακτά χρονικά διαστήματα, π.χ. 2 φορές το μήνα, κάντε με τα παιδιά σας συζητήσεις, βιβλιοκριτικές, βιβλιοπαρουσιάσεις, φιλαναγνωστικούς κύκλου
• Δώστε κίνητρα ανάγνωσης -όχι ευτελή
• Για το τέλος, το καλύτερο: Καλέστε έναν/μία συγγραφέα στο σχολείο με τον/ την οποίο/α να γνωριστούν τα παιδιά, να εκφράσουν τις απορίες τους, να συζητήσουν επί ενός βιβλίου του/ της που θα έχουν πρωτύτερα διαβάσει. 

Να θυμάστε ότι όλα τα παραπάνω σκοπό έχουν να δημιουργήσουν έναν ανεξάρτητο, ελεύθερο και κριτικό φιλαναγνώστη.