Απαλοκαιργιές - Απ' τη ζωή του νησιού μου (Γεωργίου Πεταλιανού-Θεολόγου)

"Του Γενάρη το φεγγάρι παρά λίγο νάναι μέρα"

Τώρα με τις θείες λιακάδες και τις φεγγαρόλουστες νύχτες του Γενάρη, πετώ πάλι με τη φαντασία μου στο νησάκι μας, κι ανάμεσα στις ωμορφιές του, ζω και χαίρομαι τις δικές του γλυκές ώρες, κάτω απ' τα ζεστά φιλιά του ήλιου του και τα γλυκά χάδια του φεγγαριού του.

  Να την και κει. Χιλιόχρωμη η αυγή. Ολόχρυσος σκα μεσ' απ' τη θάλασσα ο δίσκος του ήλιου. Καταπράσινα τα χωράφια απ' τα σπαρτά. Μυρίζουν τα χώματα κι οι πέτρες απ' τ' απόβροχο. Κι οι ηλιαχτίνες που πέφτουν στις στάλες της πρωινής δροσιάς και κάνουν να λαμποκοπούν σε χίλια δυο τρελλά χρώματα, σαν τ' ατίμητα πετράδια. Μέσα στην καρδιά του χειμώνα η άνοιξη στέλλει ξαφνικό το μήνυμά της. Κάτω απ' τη χρυσή ηλιοβροχή ξεπροβάλλει κάποιο κλαδί ανθισμένης αμυγδαλιάς και στ' άλλα δεντρικά, στις θάμνοι και στα λουλούδια φουσκωμένα τα μπουμπούκια είναι έτοιμα να ξεχυθούν σε φύλλα και σ' ανθοί στο χάδι του ήλιου.

    Γαλήνια κι η θάλασσα που βρέχει το νησάκι μας, "Κυούσης δε της αλκυόνος ίσταται τα πελάγη, φιλίαν δε και ειρήνην άγουσιν άνεμοι".

Γλύφει τα βράχια και τις αμμουδιές και το κυμματακι ήσυχο σβύνει σαν φιλί πάνω στο γυαλό...

....Η κερά-Καλλίτσα με το καλαθάκι της στο χέρι τραβά ξοπίσω της την κατσίκα με τα ρίφια. Πάει στου Καλαμπελά. Ναψη τον Άη Γιωργάκη. Να μαντζέψη χορταράκια για το βραδυνό. Να βοσκήση το παμπάκιο της. Το κερά-Κατέ από πωρνό πωρνό έχει στημένη τη μπουάδα του στο Φλεϊ. Τούκου-τούκου γροικιέται ο κόπανός της. Οι νήες πάνε με γέλοια και τραγούδια και χαρές και κρυφομιλήματα στο τάξιμο της Παναγιάς και να μαντζέψουνε κουτσουνάδες, μαντηλήδες και πορύχια. Κι οι δαιμόνοι (τα παιδιά), σκαστοί απ' το σκογειό, σε καένα στενό χαίρουνται τη λιακάδα παίζοντας σβούροι και κορκοκύλες. Κι άλλοι στον ποταμό, στη λάκκα, κολυμπούνε, τα ξύλινα και ντενεκεδένια καραβάκια τους με τα λευκά πανιά τους. Η λαλά με τη ρόκχα στο χέρι και ο παππούς με το κομπολόι, καθισμένοι στην πορτοπούλα ζεσταίνουν στο νήγιο τα γέρικα κόκχαλά τους. Όλοι κι όλα, άνθρωποι και ζωντανά χαίρουνται την καλωσυνάτη μέρα. Τα πρόβατα βόσκουν στο χωράφι. Τ' αρνιά χοροπηδούν. Τα βούγδια, άλλα χαίρουνται το τριφύλλι κι άλλα αναμασούν ξέγνοιαστα. Κι ο γάιδαρος ξεγελασμένος απ' τον καιρό παίρνει για Μάη το Γενάρη και σηκώνοντας την κεφάλα του στέλλει το κάλεσμά του στην πρόωρα ερωτοχτυπημένη πουλάρα του κυρ-Νικολού.

   Ζάχαρι κυλά η μέρα στην ωμορφιά και την καλωσύνη, κάτω απ' τη θαλπωρή του ήλιου. Και να το σούρουπο. Τα φώσια ανάβγουν ένα-ένα στα σπίτια μαζί με τ' άστρα τ' ουρανού. Να το φεγγάρι...Σαν να κολυμπά στο άπειρο του στερεώματος ασημώνει με τα ασήμια του το νησάκι μας. Γύρω απ' το φτωχό τραπέζι που το φωτίζει ο λύχνος, με το λιτό βραδυνό με χορταράκια, με βρεμμένο μιαδερό ψωμάκι στο τζουμί, με μια ρέγγα μ' εληές και με κρομμύδι και μ' ένα ποτήρι κρασί, η φαμίλια δειπνά. Κάνουν το σταυρό τους, ευχαριστούν τον καλό Θεό και πάνε να ξεκουράσουν το κορμί τους απ' τον κόπο της ημέρας. Μαζί τους τώρα κοιμάται και το νησάκι μας που λικνίζεται ήσυχα πάνω στην ασημένια θάλασσα. Όλα κοιμούνται το γλυκό ύπνο μεσ' στ' όνειρο της νύχτας. Μονάχα οι κάτθες πιστοί στην εθιμοτυπία τους και στην προσταγή της φύσης χαίρουνται τον έρωτά τους κάτω απ' το γενναριάτικο φεγγάρι.

-Νιάουυυυυυυυυ!!!!!Νιάουυυυυυυυυ!!!!

-Νιάρρρρρρρρρρ!!!!!Νιάρρρρρρρρρρ!!!!

  Ένας σαματάς γροικιέται μεσ' την νύχτα. Το μάνταλο τρίντζει! Το πορτέλλο ανοίει! Είναι το Τζαμπώ, η γεροντοκόρη. Σκανδαλισμένη απ' τον πειρασμό δεν μπορεί να κλείσει μάτθι απόψε με τις ψόφοι. Μισόγδυμνη, με μια μάτσα στο χέρι, σαν δουγιατό, βλαστημοκοπά.

-Κατσσσσσσσσσσ!!!!Κατσσσσσσ!!!Φωτιά να σας εκάψη διαόλοι, επαδά ηβρίκατε νάρχετε να βγάλετε τα στραβά σας. Κατσσσσ!!!

    Το φεγγάρι από ψηλά σας να χαμογελά!! 

Γενάρης 1943

Κεφάλαιο 1ο - Η απόπειρα

-Κύριε Γιώργο, μπορώ να σας απασχολήσω για δυο λεπτά; είπε η κυρία Νατάσα φανερά ταραγμένη.

  Ο δάσκαλος μόνο από την όψη της φαντάστηκε. Πάλι κάποιος μαθητής του ενοχλούσε το μάθημα ή είχε έρθει ξανά α-προετοίμαστος, α-διάβαστος, ά-γραφτος, α-διάφορος, α-παράδεκτος, α- κι όποια άλλη σύνθετη λέξη με το στερητικό -α- ταιριάζει στην περίσταση.

 Ήταν όμως ταραγμένη, όχι εκνευρισμένη, κι αυτό τον έβαλε σε σκέψεις.

  -Τι συμβαίνει, κυρία Νατάσα;

  -Κάποιος μαθητής σας άνοιξε την τσάντα μου, πήρε το πορτοφόλι μου, το ψαχούλεψε και αφού δε βρήκε τίποτα, το άφησε αναποδογυρισμένο πάνω στο κούμπωμα.

   Αυτό το "κάποιος μαθητής σας" πάντα τον αναστάτωνε...

 -Μισό λεπτό, μισό λεπτό, κυρία Νατάσα! Αυτό που λέτε είναι σοβαρό! Το είδατε με τα μάτια σας;

 -Ακούστε κύριε Δημητρίου...Την ώρα που τελείωσε το μάθημα, σηκώθηκα από την έδρα μου και κατευθύνθηκα προς το τελευταίο θρανίο, όπου είχα ακουμπήσει την τσάντα μου. Σε εκείνο το θρανίο! Να! Το βλέπετε; Στο ίδιο αυτό θρανίο είχα βάλει τον Αρτέμη να καθίσει μετά από αίτημά του..

   Στο άκουσμα "Αρτέμης" ο δάσκαλος επιβεβαίωσε τις δεύτερες σκέψεις του. Κι αν η  καθηγήτρια των Αγγλικών ταράχτηκε από την απόπειρα κλοπής την ώρα του μαθήματός της, ο δάσκαλος σκοτείνιασε...Δε λέω! Το να σε κλέβουν ή να προσπαθούν κάτι τέτοιο αφήνει ένα βαρύ αίσθημα εσωτερικής παραβίασης. Όμως όταν παρακολουθείς την παραβίαση και, ενώ προσπαθείς με κάθε τρόπο αυτή να ματαιωθεί, βλέπεις τελικά να συμβαίνει, τότε σε πιάνει ένα παράπονο...

Ηχήστε οι Σάλπιγγες!!!

Κάντε κ λ ι κ και μάθετε τις προσωπικότητες

Στις 27 Φεβρουαρίου 1943 έφευγε από τη ζωή, σε ηλικία 84 ετών, ο σπουδαίος Έλληνας ποιητής Κωστής Παλαμάς.
  Το νέο του θανάτου του κυκλοφόρησε με αστραπιαία ταχύτητα στην κατοχική Αθήνα. «Χτες βράδυ μία είδηση ακατανόητη μας ήρθε. Μία είδηση ασύλληπτη. Ο Γέρο-Παλαμάς πέθανε. Είχαμε ξεχάσει πως ήταν θνητός» γράφει στο προσωπικό της ημερολόγιο η Ιωάννα Τσάτσου.

   Από νωρίς το πρωί της 28ης Φεβρουαρίου πλήθος λαού άρχισε να συγκεντρώνεται στο Α' Νεκροταφείο της Αθήνας για να αποτίσει το ύστατο χαίρε στον μεγάλο ποιητή, αλλά και για να εκφράσει τα αντικατοχικά του αισθήματα.
   Στις 11 το πρωί άρχισε η νεκρώσιμος ακολουθία, χοροσταντούντος του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος Δαμασκηνού. Ο πνευματικός κόσμος της χώρας έδωσε βροντερό «παρών»: Σπύρος Μελάς, Μαρίκα Κοτοπούλη, Κωνσταντίνος Τσάτσος, Γιώργος Θεοτοκάς, Άγγελος Σικελιανός, Ηλίας Βενέζης, Ιωάννα Τσάτσου, Γιώργος Κατσίμπαλης κ.ά.

   Οι επίσημες αρχές, προσπαθώντας να περιορίσουν το νόημα της παλλαϊκής συγκέντρωσης, εκπροσωπήθηκαν στην κηδεία από τον δοτό πρωθυπουργό Κωνσταντίνο Λογοθετόπουλο και από εκπροσώπους των γερμανικών και ιταλικών κατοχικών δυνάμεων.
   Αυτό δεν απέτρεψε τη μετατροπή της κηδείας σε εκδήλωση πατριωτικής έξαρσης.
   «Σε αυτό το φέρετρο ακουμπάει η Ελλάδα» είπε εύστοχα ο ποιητής Άγγελος Σικελιανός (1884-1951), δίνοντας το πνεύμα ομόθυμης παρουσίας του λαού στην κηδεία. Και «με μια φωνή όσο ποτέ δυνατή» απήγγειλε το ποίημα Παλαμάς, που είχε γράψει τα χαράματα της 28ης Φεβρουαρίου προς τιμήν του μεγάλου ποιητή:Ηχήστε οι σάλπιγγες... Καμπάνες βροντερές,
δονήστε σύγκορμη τη χώρα πέρα ως πέρα...
Βογκήστε τύμπανα πολέμου... Οι φοβερές
σημαίες, ξεδιπλωθείτε στον αέρα !

Σ' αυτό το φέρετρο ακουμπά η Ελλάδα! Ένα βουνό
με δάφνες αν υψώσουμε ως το Πήλιο κι ως την Όσσα,
κι αν το πυργώσουμε ως τον έβδομο ουρανό,
ποιόν κλεί, τι κι αν το πεί η δικιά μου γλώσσα;

Μα εσύ Λαέ, που τη φτωχή σου τη μιλιά,
Ήρωας την πήρε και την ύψωσε ως τ' αστέρια,
μεράσου τώρα τη θεϊκή φεγγοβολιά
της τέλειας δόξας του, ανασήκωσ' τον στα χέρια

γιγάντιο φλάμπουρο κι απάνω από μας
που τον υμνούμε με καρδιά αναμμένη,
πες μ' ένα μόνο ανασασμόν: "Ο Παλαμάς !",
ν' αντιβογκήσει τ' όνομά του η οικουμένη !

Ηχήστε οι σάλπιγγες... Καμπάνες βροντερές,
δονήστε σύγκορμη τη χώρα πέρα ως πέρα...
Βογκήστε τύμπανα πολέμου... Οι φοβερές
σημαίες, ξεδιπλωθείτε στον αέρα !

Σ' αυτό το φέρετρο ακουμπά η Ελλάδα ! Ένας λαός,
σηκώνοντας τα μάτια του τη βλέπει...
κι ακέριος φλέγεται ως με τ' άδυτο ο Ναός,
κι από ψηλά νεφέλη Δόξας τονε σκέπει.

Τι πάνωθέ μας, όπου ο άρρητος παλμός
της αιωνιότητας, αστράφτει αυτήν την ώρα
Ορφέας, Ηράκλειτος, Αισχύλος, Σολωμός
την άγια δέχονται ψυχή την τροπαιοφόρα,

που αφού το έργο της θεμέλιωσε βαθιά
στη γην αυτήν με μιαν ισόθεη Σκέψη,
τον τρισμακάριο τώρα πάει ψηλά τον Ίακχο
με τους αθάνατους θεούς για να χορέψει.

Ηχήστε οι σάλπιγγες... Καμπάνες βροντερές,
δονήστε σύγκορμη τη χώρα πέρα ως πέρα...
Βόγκα Παιάνα ! Οι σημαίες οι φοβερές
της Λευτεριάς ξεδιπλωθείτε στον αέρα !

   Όταν τελείωσε η νεκρώσιμη ακολουθία, ο Σπύρος Μελάς, ο Άγγελος Σικελιανός και νέα παιδιά σήκωσαν το φέρετρο και κατευθύνθηκαν προς τον χώρο της ταφής. Την ώρα που θα εναπέθεταν το φέρετρο μέσα στη γη, πλησίασε ο αντιπρόσωπος του κατακτητή να καταθέσει στεφάνι. Τότε, ο λογοτέχνης Γιώργος Κατσίμπαλης άρχισε να τραγουδά τον Εθνικό Ύμνο: «Σε γνωρίζω από την κόψη...». Ακολούθησε το συγκεντρωμένο πλήθος, «πρώτα δειλά –περιγράφει ο Κωνσταντίνος Τσάτσος– ύστερα η φωνή κατάκτησε όλον τον κόσμο, μυριόστομη. Ήταν η στιγμή η πιο συγκινητική. Ο κόσμος τραγουδούσε με πάθος. Κάποιος φώναξε Ζήτω η ελευθερία του πνεύματος. Αλλά ο κόσμος ήθελε ελευθερία σκέτη και φώναζε Ζήτω η Ελευθερία!».

Μια μεγάλη εκδήλωση πλησιάζει την Παρασκευή 12 Ιουνίου

Μετά από πολλή προετοιμασία, κόπους, πρόβες κλπ. έφτασε  η μεγάλη στιγμή που, πρώτοι οι μαθητές μας και όσοι είναι γύρω τους, περιμέναμε με ανυπομονησία εδώ και δύο μήνες.

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 12 ΙΟΥΝΙΟΥ 2015

 7:00 μ.μ.

"ΣΙΝΕ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ" ΚΟΡΥΔΑΛΛΟΣ

   Πρόκειται για μια μεγάλη εκδήλωση ανθρωπιστικού χαρακτήρα που διοργανώνουν οι μαθητές Ε', Στ' Δημοτικού και Α', Β', Γ' Γυμνασίου των "Εκπαιδευτηρίων Καραχάλιου". Είναι το επιστέγασμα της ετήσιας προσπάθειας των μαθητών αυτών για ενίσχυση της προσπάθειας της UNICEF  σε όλον τον κόσμο. 

    Στο πλαίσιο αυτής της γιορτής οι μαθητές του Δημοτικού θα ανεβάσουν θεατρικό βασισμένο σε τμήμα του υπέροχου βιβλίου της συγγραφέως Φώτως Σκορδά, "Ο κλέφτης του Παραδείσου". Το βιβλίο αυτό αναφέρεται στις περιπέτειες ενός αυτιστικού παιδιού που, περιδιαβαίνοντας μέσα από την απογοήτευση που "πότισε" τους γονείς του και την υποτίμησή του από μικρούς και μεγάλους, αποδεικνύει μια συναισθηματική νοημοσύνη και έναν απαράμιλλο ηρωισμό που συγκλονίζει. 

Στη συνέχεια θα ακολουθήσει θεατρικό του Γυμνασίου σχετικό με τον ξεριζωμό και τις περιπέτειες κάθε είδους και εποχής πρόσφυγα, χορωδιακά τραγούδια και παρουσιάσεις σχετικά με τα δικαιώματα των παιδιών του κόσμου.

    Θα παραστούν η συγγραφέας του βιβλίου, εκπρόσωποι της UNICEF και του Ολυμπιακού.

Σας περιμένουμε με χαρά 

Φιλαναγνωσία: βασική δεξιότητα εγγραμματισμού

 

Η φιλαναγνωσία, όπως έχουν δείξει οι έρευνες -προσωπικά έχω κάνει μία τέτοια- και η εμπειρία, είναι μια δεξιότητα, ικανότητα, συνήθεια -ό, τι θέλετε πείτε την-  που στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα -αλήθεια, τι άθλια λέξη...- είναι τουλάχιστον παραγκωνισμένη. Αντ' αυτής: Γλώσσα, Μαθηματικά, Φυσική κλπ. κλπ. και δώσ' του και ξανά μέχρι τελικής πτώσεως!!! Τίποτα δεν αφορίζω, αλλά όλα θέλουν τα όριά τους. Ακόμα και το βιβλίο.

   Εσχάτως το υποργείο Παιδείας πρόσθεσε (αφαίρεσε;;) κάποιες ώρες στο ωρολόγιο πρόγραμμα για την ενίσχυση της φιλαναγνωσίας, οι οποίες, κλασικά, έχουν κάνει φτερά στα περισσότερα σχολεία, καθώς η Γλώσσα, τα Μαθηματικά, η Φυσική   έχουν μείνει πίσω και θα μας κάνουν ντα! Άλλωστε πώς θα περάσουμε και στα Πρότυπα σχολεία;; Και μετά αρχίζουμε: πώς θα γράψει το παιδί Έκθεση; Πώς θα πλουτίσει το λεξιλόγιό του; Πώς θα αναπτύξει την κριτική του σκέψη; Πώς θα επιχειρηματολογήσει; Κλπ.

   Πάντως με λυσάρια και απομνημόνευση παραγράφων, γραπτός και προφορικός λόγος δεν αναπτύσσονται σωστά.

     Επειδή, ωστόσο, η καλλιέργεια της φιλαναγνωσίας είναι κάτι απαιτητικό, προτείνω τις παρακάτω λύσεις. Οι περισσότερες είναι δοκιμασμένες.

• Καλό είναι να υπάρχει ή να δημιουργηθεί έστω μια υποτυπώδης δανειστική βιβλιοθήκη στο σχολείο ή στην τάξη
• Μπορούν να γίνουν καλλιτεχνικές δραστηριότητες επί του βιβλίου πριν και/ή μετά την ανάγνωσή του
• Οι μαθητές μπορούν σε κάποιο έντυπο να καταγράφουν τα βιβλία που διάβασαν
• Μπορούμε κι εμείς να διαβάζουμε στα παιδιά μας κάποιο βιβλίο
• Κάποια στιγμή τα παιδιά μπορούν να γράψουν δικό τους κείμενο σχετικό με τη βιβλιοθήκη
• Δώστε στα παιδιά να καταλάβουν ότι η ώρα της ανάγνωσης είναι "ιερή"
• Βάλτε τα παιδιά να διαβάζουν το ένα στο άλλο
• Οργανώστε επισκέψεις σε τοπικές δανειστικές βιβλιοθήκες
• Σε τακτά χρονικά διαστήματα, π.χ. 2 φορές το μήνα, κάντε με τα παιδιά σας συζητήσεις, βιβλιοκριτικές, βιβλιοπαρουσιάσεις, φιλαναγνωστικούς κύκλου
• Δώστε κίνητρα ανάγνωσης -όχι ευτελή
• Για το τέλος, το καλύτερο: Καλέστε έναν/μία συγγραφέα στο σχολείο με τον/ την οποίο/α να γνωριστούν τα παιδιά, να εκφράσουν τις απορίες τους, να συζητήσουν επί ενός βιβλίου του/ της που θα έχουν πρωτύτερα διαβάσει. 

Να θυμάστε ότι όλα τα παραπάνω σκοπό έχουν να δημιουργήσουν έναν ανεξάρτητο, ελεύθερο και κριτικό φιλαναγνώστη. 

 

Μυθολογία: ένα σχολείο της ζωής

Η αντίληψη πως η μυθολογία είναι ένα “παραμύθι” και κάτι το ξεπερασμένο έχει ευρέως διαδοθεί τα τελευταία χρόνια στην κοινωνία και δυστυχώς υποστηρίζεται τόσο από γονείς όσο και από εκπαιδευτικούς. Έτσι, τα νοήματα που φέρουν οι αρχαιοελληνικοί -και άλλοι- μύθοι εξετάζονται επιφανειακά, στα πλαίσια του διδακτισμού (το πολύ!!!), και δεν τους αποδίδεται η δέουσα προσοχή. Ιδιαίτερα από ψυχαναλύτική άποψη η μυθολογία και η αρχαία ελληνική λογοτεχνία, όπως τα ομηρικά έπη, κρύβουν θησαυρούς και ερμηνευτικά κλειδιά τόσο για την εκπαίδευση όσο και για την καθημερινή ζωή. Η δε σχέση (διακειμενικότητα) που έχουν τα διάφορα κείμενα προ και μετά Χριστόν είναι εντυπωσιακή. Τα παραδείγματα είναι πολλά.

    Αυτό που διαλέξαμε είναι δυο κείμενα που έχουν να κάνουν με την επιλογή του δρόμου της Αρετής ή της Κακίας. Το πρώτο είναι του μεγάλου ιστορικού-αξίου διαδόχου του Θουκυδίδη- Ξενοφώντα και το δεύτερο του ευαγγελιστή αγίου Ματθαίου. Συγκρίνοντάς τα, θα διαπιστώσει κανείς τρανταχτές ομοιότητες -ενδεχομένως και διαφορές- οι οποίες μπορούν να αξιοποιηθούν διδακτικά σε διάφορα μαθήματα (Ιστορία, Θρησκευτικά, Λογοτεχνία κλπ.) και σχολικές βαθμίδες. Αυτά τα κείμενα θα μπορέσουν να αποτελέσουν αφορμή για αναζήτηση κι άλλων τέτοιων κειμένων από άλλες εποχές, ιστορικές περιόδους και τομείς.

Ξενοφώντος Απομνημονεύματα 

(5ος αιώνας π. Χ.)

“Φησὶ γὰρ Ἡρακλέα, ἐπεὶ ἐκ παίδων εἰς ἥβην ὡρμᾶτο, ἐν ᾗ οἱ νέοι ἤδη αὐτοκράτορες γιγνόμενοι δηλοῦσιν εἴτε τὴν δι’ ἀρετῆς ὁδὸν τρέψονται ἐπὶ τὸν βίον εἴτε τὴν διὰ κακίας, ἐξελθόντα εἰς ἡσυχίαν καθῆσθαι ἀποροῦντα ποτέραν τῶν ὁδῶν τράπηται·”

ΜΤΦ: Λέγει δηλαδή για τον Ηρακλή όταν μετέβαινε από την παιδική ηλικία στην εφηβική, στην οποία πλέον οι νέοι αφού γίνονται αυτεξούσιοι φανερώνουν είτε αν θα ακολουθήσουν την οδό που οδηγεί μέσω της αρετής στη ζωή είτε την οδό της κακίας, αφού βγήκε σε ήσυχη τοποθεσία, κάθισε και απορούσε ποια από τις δυο οδούς να ακολουθήσει.

“καὶ φανῆναι αὐτῷ δύο γυναῖκας προσιέναι μεγάλας”

ΜΤΦ: Τότε του φάνηκε ότι τον πλησίασαν δύο γυναίκες επιβλητικές

“ὡς δ’ ἐγένοντο πλησιαίτερον τοῦ ἡρακλέους, τὴν μὲν πρόσθεν ῥηθεῖσαν ἰέναι τὸν αὐτὸν τρόπον, τὴν δ’ ἑτέραν φθάσαι βουλομένην προσδραμεῖν τῷ ἡρακλεῖ καὶ εἰπεῖν·”

ΜΤΦ: και όταν έφτασαν κοντά του η μία από αυτές του είπε:

“Ὁρῶ σε, ὦ Ἡράκλεις, ἀποροῦντα ποίαν ὁδὸν ἐπὶ τὸν βίον τράπῃ. ἐὰν οὖν ἐμὲ φίλην ποιησάμενος, [ἐπὶ] τὴν ἡδίστην τε καὶ ῥᾴστην ὁδὸν ἄξω σε, καὶ τῶν μὲν τερπνῶν οὐδενὸς ἄγευστος ἔσει, τῶν δὲ χαλεπῶν ἄπειρος διαβιώσῃ.”

ΜΤΦ: Σε βλέπω, Ηρακλή, να απορείς ποιο δρόμο να πάρεις στη ζωή σου. Εάν λοιπόν κάμεις εμένα φίλη σου, θα σε οδηγήσω στον πιο ευχάριστο και εύκολο δρόμο, και από τα ευχάριστα κανένα δεν θα υπάρξει που να μην το γευθείς, και θα περάσεις όλη σου τη ζωή χωρίς να δοκιμάσεις δυσκολίες.

“Καὶ ὁ Ἡρακλῆς ἀκούσας ταῦτα, Ὦ γύναι, ἔφη, ὄνομα δέ σοι τί ἐστιν; ἡ δέ, Οἱ μὲν ἐμοὶ φίλοι, ἔφη, καλοῦσί με Εὐδαιμονίαν, οἱ δὲ μισοῦντές με ὑποκοριζόμενοι ὀνομάζουσι Κακίαν.”

ΜΤΦ: Και ο Ηρακλής, αφού τα άκουσε αυτά, “Γυναίκα,” είπε “ποιο είναι το όνομά σου;”. “Οι δικοί μου φίλοι” είπε “με ονομάζουν Ευδαιμονία, εκείνοι όμως που με μισούν με ονομάζουν Κακία.

“Καὶ ἐν τούτῳ ἡ ἑτέρα γυνὴ προσελθοῦσα εἶπε· Καὶ ἐγὼ ἥκω πρὸς σέ, ὦ Ἡράκλεις, εἰδυῖα τοὺς γεννήσαντάς σε καὶ τὴν φύσιν τὴν σὴν ἐν τῇ παιδείᾳ καταμαθοῦσα, ἐξ ὧν ἐλπίζω, εἰ τὴν πρὸς ἐμὲ ὁδὸν τράποιο, σφόδρ’ ἄν σε τῶν καλῶν καὶ σεμνῶν ἀγαθὸν ἐργάτην γενέσθαι καὶ ἐμὲ ἔτι πολὺ ἐντιμοτέραν καὶ ἐπ’ ἀγαθοῖς διαπρεπεστέραν φανῆναι.”

ΜΤΦ: Εν τω μεταξύ, η άλλη γυναίκα τον πλησίασε και του είπε: “Και εγώ ήρθα κοντά σου, Ηρακλή, επειδή ξέρω εκείνους που σε γέννησαν και εννόησα εντελώς την ευφυία σου στη μάθηση και από αυτά έχω την ελπίδα ότι, αν ακολουθήσεις τον δικό μου δρόμο, θα γίνεις πάρα πολύ καλός εργάτης των καλών και σεμνών έργων και εγώ θα αναδειχθώ πιο έντιμη και διαπρεπής με τις αγαθές πράξεις σου.

“Καὶ ἡ Κακία ὑπολαβοῦσα εἶπεν· Ἐννοεῖς, ὦ Ἡράκλεις, ὡς χαλεπὴν καὶ μακρὰν ὁδὸν ἐπὶ τὰς εὐφροσύνας ἡ γυνή σοι αὕτη διηγεῖται; ἐγὼ δὲ ῥᾳδίαν καὶ βραχεῖαν ὁδὸν ἐπὶ τὴν εὐδαιμονίαν ἄξω σε.”

ΜΤΦ: Και η Κακία πήρε τον λόγο και είπε: “Καταλαβαίνεις, Ηρακλή, ότι η γυναίκα αυτή σου υπόσχεται δρόμο μακρό και δύσκολο για τις ευφροσύνες. Εγώ όμως θα σε οδηγήσω στην ευδαιμονία από δρόμο εύκολο και σύντομο.”

Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο 

(1ος αιώνας μ. Χ.)

“Εἰσέλθετε διὰ τῆς στενῆς πύλης· ὅτι πλατεῖα ἡ πύλη καὶ εὐρύχωρος ἡ ὁδὸς ἡ ἀπάγουσα εἰς τὴν ἀπώλειαν, καὶ πολλοί εἰσιν οἱ εἰσερχόμενοι δι᾿ αὐτῆς. οτί στενὴ ἡ πύλη καὶ τεθλιμμένη ἡ ὁδὸς ἡ ἀπάγουσα εἰς τὴν ζωήν, καὶ ὀλίγοι εἰσὶν οἱ εὑρίσκοντες αὐτήν.”

ΜΤΦ: Να μπαίνετε από τη στενή πύλη, διότι είναι πλατειά η πύλη και ευρύχωρος ο δρόμος, που οδηγεί στην καταστροφή, και πολλοί είναι εκείνοι που μπαίνουν από αυτήν. Στενή είναι η πύλη και στενόχωρος ο δρόμος που οδηγεί στη ζωή, και λίγοι είναι εκείνοι που τον βρίσκουν.

Ο θεσσαλικός Πηνειός στη Γεωγραφία, Μυθολογία, Λογοτεχνία

Κάντε κλικ και βρείτε τον Πηνειό και τους παραποτάμους του!!!

   
Ο Πηνειός στη Γεωγραφία 
   
    Ποτάμι της Θεσσαλίας, ο Πηνειός (αργυροδίνης, δινήης κατά τον Όμηρο) έλαβε τη σημερινή μορφή, μετά την απομάκρυνση των υδάτων της άλλοτε μεγάλης Θεσσαλικής λίμνης, από ρήγμα που δημιουργήθηκε στην κοιλάδα των Τεμπών. 

      Ο θεσσαλικός Πηνειός σχηματίζεται από την συμβολή του Μαλακασιώτικου ρεύματος, που πηγάζει κοντά στην διάβαση της Κατάρας, στο βουνό Περιστέρι, σε υψόμετρο 1.800μ. και του ρεύματος Μουργκάνι, που πηγάζει στην βόρεια πλευρά των Αντιχασίων, κοντά στο χωριό Γερακάρι, σε υψόμετρο 1.100μ. Αρχικά ρέει προς τα ανατολικά και εισέρχεται στην θεσσαλική λεκάνη 5 χιλιόμετρα δυτικά της Καλαμπάκας, όπου και στρέφεται προς Νότο. Διέρχεται νότια των Τρικάλων και κατόπιν στρέφεται προς τα ανατολικά, σχηματίζοντας μαιάνδρους. Περνάει από την Λάρισα και κατευθύνεται προς το Βορρά με έντονα μαιανδρικές μορφές, φθάνοντας ως τις προσβάσεις του Κάτω Ολύμπου. Στο σημείο αυτό στρέφεται προς τα ανατολικά, μπαίνει αρχικά στο στενό της Ροδιάς και κατόπιν στην πανέμορφη Κοιλάδα των Τεμπών, μεταξύ Ολύμπου και Όσσας. Βγαίνοντας από την Κοιλάδα των Τεμπών, στο βορειοανατολικό άκρο της, ρέει για σύντομο διάστημα σε μια χαμηλή προσχωματική περιοχή, που ο ίδιος ο ποταμός έχει σχηματίσει και εκβάλλει στο Αιγαίο Πέλαγος, νότια του Ακρωτηρίου του Πλαταμώνα και βόρεια του χωριού. 

     Ο Πηνειός έχει μήκος 205 χιλιόμετρα. Κυριότεροι παραπόταμοί του είναι: Ο Τιταρήσιος, ο Ενιπέας, ο Σοφαδίτικος, ο Ελασσονίτικος, ο Ληθαίος και ο Φαρσαλιώτης. Η λεκάνη απορροής του καλύπτει έκταση 10.700 km² και είναι ο τρίτος σε μήκος ποταμός της Ελλάδας, μετά τον Αλιάκμονα και τον Αχελώο, που πηγάζει από ελληνικό έδαφος. Το ορεινό τμήμα του Πηνειού έχει χειμαρρώδη ροή, η κλίση της κοίτης του είναι μεγάλη και μεταβάλλεται από εποχή σε εποχή, ενώ στην ίδια περιοχή βρίσκεται το μεγαλύτερο στην Ελλάδα, δάσος πλατανιών. Το ξεχείλισμα του Πηνειού και των παραποτάμων του πάντοτε εναπόθετε γόνιμη λάσπη, άριστο λίπασμα για τα θεσσαλικά χωράφια.
 

Ο Πηνειός στη Μυθολογία

    Στην ελληνική μυθολογία με το όνομα Πηνειός είναι γνωστός ένας ποτάμιος θεός, γιος του Ωκεανού και της Τηθύος (δηλαδή αδελφός των Ωκεανίδων) όπως όλοι άλλωστε οι ποταμοί κατά την ιδεοανθρωπόμορφη τότε αντίληψη. Ο Πηνειός κατοίκησε στη Θεσσαλία και ήταν ο θεός του ομώνυμου ποταμού. 
     Από την Κρέουσα (πηγή), την κόρη του Ουρανού και της Γης, απέκτησε ένα γιό (παραπόταμο), τον Υψέα, βασιλέα των Λαπήθων, (που υδροδοτούσε την περιοχή των Λαπήθων), και μία κόρη (πηγή εκ των υδάτων του), την Στίλβη, μητέρα του Λαπήθου και του Κενταύρου. Κατ' άλλο μύθο ήταν πατέρας της νύμφης Δάφνης, την οποία αργότερα κυνήγησε ο θεός Απόλλωνας και όταν την έφθασε αυτή μεταμορφώθηκε στο ομώνυμο φυτό. 

     Κατά τον Παυσανία γιος του Πηνειού ήταν και ο Ανδρεύς ο οποίος ερχόμενος από τη Θεσσαλία στον Ορχομενό της Βοιωτίας αποκάλεσε την γύρω χώρα "Ανδρηΐδα γην".

     Ο λαός της Θεσσαλίας έπλασε έναν άλλο, νεότερο μύθο για τον Πηνειό. Σ’ αυτόν το μύθο κυριαρχούν η φυσιολατρία και τα ανθρώπινα αισθήματα και συναισθήματα με τα οποία ο λαός στόλιζε τους θεούς που λάτρευε: "Ήταν μια φορά μια μάνα που είχε τρία παιδιά. Το ένα, το μεγαλύτερο, το έλεγαν Αχελώο, το δεύτερο Άραχθο και το τρίτο, το μικρότερο, Πηνειό. Ζούσαν αγαπημένοι πάνω στην Πίνδο όλοι μαζί. Κάποιο πρωί, όμως, ξύπνησαν τα παιδιά και είδαν πως έλειπε η μητέρα τους. Τη φώναξαν, έψαξαν γύρω, αλλά πουθενά δεν τη βρήκαν. Αποφάσισαν, λοιπόν, να πάρουν διαφορετικές κατευθύνσεις ψάχνοντας και φωνάζοντας. Το πρώτο παιδί έκανε προς το Βραχώρι (Αγρίνιο) σχίζοντας ορμητικά τα βουνά και αφρίζοντας (γι’ αυτό τον λένε και Ασπροπόταμο). Το δεύτερο πήγε προς την Άρτα και το τρίτο, ο Πηνειός, κατέβηκε στη Θεσσαλία, που την περπάτησε ολόκληρη χωρίς αποτέλεσμα. Δεν τη βρήκαν πουθενά τη μάνα τους και απελπισμένα έπεσαν στη θάλασσα και πνίγηκαν!"

Ο Πηνειός στη Λογοτεχνία 

Απόσπασμα από το βιβλίο του Ανδρέα Καρκαβίτσα " Ο ΖΗΤΙΑΝΟΣ" 

    "O Πηνειός κατέβαινεν από τα Tέμπη, ανάμεσα στις καταπράσινες και ισκιωμένες όχθες του, θολός και φουσκωμένος. Tου απριλομάρτη το ηλιοπύρι ετίναξεν αρκετά επίβουλα τα φιλήματά του στα βαρυστοιβαγμένα χιόνια των βουνών και καταρράχτες αυτοσχέδιοι εκρεμνίζονταν από τα Xάσια και τον Πίνδο, από την Γκούρα και τον Όλυμπο, κι εχύνονταν πολυώνυμα παρακλάδια στην πολυδαίδαλη κοίτη του. Δέντρα συγκλαδοκορμόρριζα, ροζωτές βελανιδιές και φουντωτά πεύκα και πλατάνια χιλιόχρονα· οξές θεόρατες κι ελάτια σταυρωτά ερροβολούσαν ένα με τ’ άλλο, μισοπεθαμένοι γίγαντες, μ’ έκφραση θλίψεως, γιατί άσπλαχνα εχωρίσθηκαν από την ψηλή κοιτίδα τους· μ’ έκφραση θριάμβου στο γοργό διάβα τους, γιατί εφέρνονταν ακίνδυνα επάνω στα υγρά νώτα ανήλεου στοιχειού.
  Tα όρνια των βουνών, οι αετοί και τα ξεφτέρια, οι πετρίτες και τα γεράκια, κουρασμένα πολλές φορές από το αέρινο ταξίδι τους, εκατέβαιναν στους σκληρούς κορμούς κι εποταμοδρομούσαν αγέρωχα με τα κλαδωτά νύχια καρφωμένα στις σχισμάδες της φλούδας, με τα μάτια στυλωμένα στις απλωτές πεδιάδες ζερβόδεξα, με την συνείδηση της δυνάμεώς τους ολοφάνερη στο σώμα, με τα γυριστά ράμφη γεμάτα από φρίκη και απειλή, δεσπότες τύραννοι των αδυνάτων και των δειλών. Tα ήμερα πουλιά της πεδιάδας, οι πελαργοί και οι νυχτοκόρακες, οι κουρούνες και οι φασιανοί και οι αγριόχηνες, θεονήστικα από τις πλημμύρες, εκάθιζαν επάνω στα κλαδιά κι εζητούσαν σπόρους θρεφτικούς και παράσιτα στις σχισμάδες τους. Kαι τα πουλιά τα ταξιδιάρικα, τα χελιδόνια και τα σπουργίτια, τα τρυγόνια και τα περιστέρια, όλα τ’ αφρόντιστα πλάσματα, εκούρνιζαν εμπιστευτικά στα φυλλώματα, μαζί με το βδελυρό φίδι, που εχώνευε στην κουφάλα, και τον ποντικό, που αργομασούσε φιλόσοφος τ’ ακρορρίζα τους. Kιβωτοί θεόσταλτοι τα ρουπάκια έφερναν τους φτερωτούς ταξιδώτες ανάμεσα από θεόρατα βουνά και άγρια φαράγγια, από σκοτεινούς δρυμούς και αρρωστημένους βάλτους, δίπλα σε πολιτείες πολυάνθρωπες και χωριά μοναχικά, κάτω από ερημοκλήσια θλιμμένα και μοναστήρια και μετόχια, από πεδιάδες ολοφώτιστες και αδιάβατα δάση, με το βόγγημα του νερού και των ανέμων τον τάραχο στα γνώριμα μέρη τους, στα ποθητά τους γιατάκια. Kι έξαφνα, με τον πρώτο κλονισμό του φορείου, οι ελεύθερες ψυχές ετινάζονταν ζευγαρωτές είτε χωρισμένες με κλαγγή φτερών και αλαλαγμόν άγριο στον γαλανόν αιθέρα ψηλά, ν’ αρχίσουν νέο κυνήγι και αλληλοσπάραγμα· να γεμίσουν τ’ άγρια δάση με κελαδήματα και τα σπίτια των δούλων με ολόχαρες φωνές."

 

"Η Υπηρέτρα" του Αλ. Παπαδιαμάντη μέσα από παιδικές ζωγραφιές...

Η οργανωμένη και καλά προετοιμασμένη διδασκαλία είναι απαραίτητη και σημαντική προϋπόθεση για την ομαλή διεξαγωγή της διδακτικής πράξης και τη διαμόρφωση παιδαγωγικού κλίματος μέσα στην τάξη. Είναι φορές, όμως, που ο διδακτικός αυτοσχεδιασμός μπορεί να φέρει αποτελέσματα εντυπωσιακότερα και ουσιαστικότερα από κει που δεν το περιμένεις.

    Κάτι τέτοιο έχει σκοπό να παρουσιάσει και η παρούσα ανάρτηση: πώς, δηλαδή, μαθητές Δ', Ε' και Στ' τάξης Δημοτικού σε δύο(2) διδακτικές ώρες εργάστηκαν ατομικά και συνεργατικά για να αποδώσουν μέσα από τις ζωγραφιές τους την πλοκή του διηγήματος του Σκιαθίτη Έλληνα λογοτέχνη Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη "Η Υπηρέτρα".

    Τα παιδιά αρχικά ρωτήθηκαν ποια υποθέτουν ότι μπορεί να είναι "η υπηρέτρα". Αφού ακούστηκαν οι υποθέσεις τους, ξεκίνησε η ανάγνωση του διηγήματος με διακοπές για διευκρυνίσεις, τις οποίες τα παιδιά σημείωναν. Κείμενο δεν είχαν μπροστά τους εσκεμμένα και μάλιστα πρώτη φορά έρχονταν σε επαφή με τη γλώσσα του Παπαδιαμάντη. Αφού ολοκληρώθηκε η ανάγνωση και συζητήσαμε επί του κειμένου (ιδέες, συναισθήματα, απορίες κλπ.) ζητήθηκε από τα παιδιά να αποτυπώσουν σε φύλλο ακουαρέλλας κάτι που τους έκανε εντύπωση από το κείμενο. Αφού μαζέψαμε τις ζωγραφιές από όλους, τις σχολιάσαμε και αποφασίσαμε να τις αναρτήσουμε στον πίνακα της τάξης με τη σειρά της πλοκής του διηγήματος κι όχι με χρονολογική σειρά, ώστε να καταλάβουν οι μαθητές ότι ένας λόγοτέχνης και δη ο Παπαδιαμάντης είναι ο "κύριος" της πλοκής και μπορεί να χρησιμοποιεί διάφορα μέσα, όπως εδώ την ανατροπή και την αναδρομική αφήγηση, για να "στολίζει" το έργο του. Δείτε τις ζωγραφιές με λεπτομέρεια (Κάντε κλικ πάνω τους για μεγέθυνση). ΔΕΝ ΕΠΕΝΕΒΗΝ ΚΑΘΟΛΟΥ ΜΟΝΟ ΚΑΤΗΥΘΥΝΑ!!!!

    Ό,τι είδατε, έγινε σε ώρα δημιουργικής απασχόλησης των παιδιών του σχολείου και εντελώς πειραματικά και αυτοσχεδιαστικά...
    Τα σχόλια δικά σας...

  

Γενιά του '30

Κάνε κλικ και βρες ποιοι είναι...